Voor het versnellen van aardgasloze en circulaire woningbouwrenovatie in het sociale huurdomein initieerde De Bouwcampus in 2019 een landelijk samenwerkingsprogramma; een collectief van samenwerkende innovatiehubs.
Verbinding
Om tot opschaling van CO2-neutrale woningrenovatie te komen, ziet netwerkorganisatie De Bouwcampus het belang van een onderling verbonden innovatielandschap. Niet langer versnipperd pilots ontwikkelen zonder het geleerde te delen, maar samenwerken om kruisbestuivingen en opschaling tot stand te brengen. En om te voorkomen dat het wiel een tweede keer wordt uitgevonden op een andere plek. In de regio’s werd al veel geëxperimenteerd, maar er was nog geen verbinding tussen de verschillende regionale innovatiehubs. En daar zag De Bouwcampus haar kans schoon.
De deelnemende partners organiseren elk vanuit hun eigen perspectief, expertise en regionale netwerken een lerende gemeenschap; de Community of Practice (CoP). Het doel is om een innovatielandschap te creëren waarin het wiel niet steeds opnieuw uitgevonden hoeft te worden, in beginsel gericht op de renovatieopgave van de sociale woningbouw.
Aangesloten innovatiehubs
Acht regionale innovatiehubs en De Bouwcampus werken via eigen Communities of Practice aan proposities voor CO2-neutraal renoveren. Zij delen opgedane kennis en ervaringen met elkaar en met iedereen die het horen wil. Omdat we door kruisbestuiving en opschaling de ambitie van duurzame renovatie van de sociale woningbouw kunnen realiseren. Kennis die we opdoen in de regio moet elders in het land worden opgepakt en weer verder gebracht. Tegelijk zoeken we met elkaar naar nieuwe en betere oplossingen.
| Innovatiehub/ facilitator | Regio | Community of Practice |
|---|---|---|
| BuildinG | Noord | Digitalisering, klimaatadaptatie en biobased materialen |
| Pioneering | Oost | Circulair opdrachtgeversschap |
| SPARK makers zone | Zuid | Renovatie bij mutatie |
| Utrechtse Renovatieversneller | Midden | Variantenstudie in één dag |
| BouwLab R&Do | Noord-Holland | Digitale huis van de toekomst |
| iCircl | Zuid-Holland | Circulaire transitie |
| The Green Village | Zuid-Holland | Innovaties van proeftuin naar praktijk |
| C-Creators | Noord-Holland | Circulaire economie |
Innovaties naar de praktijk brengen
‘De CoP’s laten zien dat je, gebruikmakend van regionale netwerken en dynamieken, een nieuwe realiteit kunt starten waarin product- of procesinnovatie de hoofdrol spelen. De Bouwcampus vervult daarin een coördinerende rol: om de procescoaches van de CoP’s maandelijks bij elkaar te brengen, met ze te sparren, ze te ondersteunen en elkaar te laten inspireren. Het is goed om te weten dat de aangesloten hubs van elkaar verschillen. De ene hub zit meer op digitalisering, de ander focust op circulariteit. Het idee achter de CoP’s is niet zozeer om iets revolutionairs te doen, maar juist om met elkaar iets te maken dat werkt, wordt verbeterd en vaker wordt toegepast.’
Regionale inzet met landelijke rugdekking
De Bouwcampus werkt in dit transitietraject voornamelijk met koplopers en begrijpt tegelijk ook dat niet iedere deelnemende woningcorporatie koploper op alle relevante thema’s kan zijn. ‘Het voordeel is dat de regionale communities aan een landelijke paraplu hangen. Zo zijn ze in Zuid-Holland bezig met biobased isolatiematerialen. Stel dat er in andere regio’s koplopers zijn onder woningcorporaties en marktpartijen, dan kunnen zij ook aansluiten om hun behoefte(n) en ervaringen te delen. En om bijvoorbeeld projecten in te brengen en zodoende de soms gewenste massa te creëren. Immers, soms zijn regio’s te klein en zoek je landelijk naar partners.’
Veel vaker de successen delen
‘Er gebeurt ook buiten de CoP’s al ongelooflijk veel op het gebied van verduurzaming,’ vult Atto aan. ‘Zeker in de bestaande woningvoorraad. De focus ligt doorgaans echter alleen op de grondstoffenagenda óf de energieagenda. Terwijl ons advies is dat je naar beiden kijkt wanneer je een woning gaat verduurzamen. Je kunt het maar één keer goed doen en kies dan meteen voor circulaire, gezonde energiemaatregelen. De hubs zijn hier uitermate goed in, zij begrijpen beide perspectieven en agenda’s. Niet in de minste plaats omdat ze in een netwerk zitten waarin kennis over dit soort zaken wordt gedeeld. De procescoaches hebben daarin een sleutelrol. Zij zijn degenen die de woningcorporaties moeten enthousiasmeren.’